Yuzu (zwana także yuja) Citrus yunos to owoc i roślina z rodziny Rutaceae (Rutowate). Pochodzi z Chin a w okresie dynastii Tang został sprowadzony do Japonii i Korei. Sam owoc przypomina małego grejpfruta z nierówną skórką o barwie od zielonej do żółtej w zależności od okresu dojrzewania. Ma średnicę od 5,5 do 7.5 cm ale może też być wielkości normalnego grejpfruta. Jest bardzo aromatyczny. Sama roślina to pionowo rosnący krzew lub małe drzewko na ogół z dużą ilością ostrych cierni. Liście mają charakterystyczne długie szypułki podobne do liści kaffiru (cytrus pofałdowany Citrus hystrix) lub papeda (Citrus ichangensis) należących do grupy cytrusów pochodzących z tropikalnej Azji, na ogół bardzo wytrzymałych i wolno rosnących. Liście yuzu mają bardzo intensywny zapach.
Główne składniki olejku eterycznego yuzu to limonen (63-90%), alfa-pinen, alfa- i beta-fellandren, myrcen, gamma-terpinen (3-20%), beta-farnesen i linalol.
Owoc szczególnie w Japonii i Korei jest bardzo popularny i dość drogi w porównaniu do innych na ogół kwaśnych cytrusów. Owoce yuzu i jego sok jest tradycyjnie używany w Japonii do przyrządzania przyprawy typu winegret. Niektóre wyroby oparte na nalewkach z yuzu tworzą grupę marynat znanych jako sosy „Ponzu”. Skórka yuzu jest w powszechnie używana w japońskiej kuchni jako składnik dżemów, marmolad i galaretek. Na skalę przemysłową Yuzu jest stosowany w produkcji słodyczy, napojów oraz kosmetyków, perfum i w aromaterapii. Ma silne właściwości przeciwutleniające (silniejsze w zawartości skórki niż miąższu), a także działanie przeciwnowotworowe. Używa się praktycznie wszystkich części owoców yuzu – skórki, miąższu i pestek. Najbardziej ceniony i znany jest z bardzo przyjemnego zapachu skórki. Z tego powodu w ostatnim okresie coraz większą popularnością cieszy się olejek eteryczny ze skórki yuzu, ze względu na niezwykle cenne właściwości organoleptyczne.
Olejek eteryczny yuzu jest produkowany przez wyciskanie, destylację z parą wodną, destylację próżniową a także przez ekstrakcję CO2.
Olejek eteryczny ze skórki yuzu ma Nr CAS 233683-84-6, Nr FEMA 4682, jest cieczą bezbarwną poprzez kolor pomarańczowy do jasno-brązowego, o silnym słodkim cytrusowym zapachu. Współczynnik załamania światła 1.460-1.490 przy 20oC, gęstość 0.830-0,860 przy 20oC, skręcalność optyczna 700-900. Dobrze rozpuszcza się w alkoholu, nierozpuszczalny w wodzie.
Olejek eteryczny yuzu jest stosowany w kompozycjach zapachowych i aromatach spożywczych. Ostatnio jest bardzo modny w europejskich i amerykańskich wyrobach z najwyższych pólek. Przede wszystkim z powodu niezwykle silnego aromatu a także bardzo cennego zapachu. W tym ostatnim przypadku ceniona jest jego trwałość przy równoczesnej obecności w górnej nucie kompozycji. Przyjemny, kojący zapach powoduje jego szerokie stosowanie w aromaterapeutycznych mieszankach do inhalacji i nawaniania powietrza w terapii lęków, depresji i napięć nerwowych. W Japonii tradycją sięgającą XVIII wieku jest gorąca kąpiel, w czasie Święta Toji (zimowe przesilenie dnia z nocą), w wodzie, w której pływają całe owoce yuzu, często w ozdobnych torbach z siatki, wydzielając pod wpływem ciepła i wody piękny zapach. Czasami owoce są krojone na pół co dodatkowo pozwala na przenikanie do wody soku z owoców. Kąpiel yuzu znana jako yuzuyu lub yuzuburo i jest uznawana za formę ochrony przed przeziębieniami, metodę wygładzania skóry, ogrzania ciała i relaksu dla umysłu.
W aromaterapii olejek eteryczny yuzu jest uznawany za jeden z najcenniejszych olejków eterycznych. Ma działanie podobne do olejku eterycznego bergamoty, ma odświeżające i pobudzające działanie na ciało i uspokajające na umysł. Ma silne działanie antybakteryjne co powoduje, że jest bardzo skuteczny przy przeziębieniach i grypie. Daje także doskonałe efekty przy problemach stresu, wypalenia zawodowego, napięć nerwowych i lęków. Pozwala ukoić i uspokoić emocje. Podobnie poprawia nastrój w stanach depresji, frustracji, żalu i pomaga budować zaufanie. Według Complete Book of Essential Oils and Aromatherapy, olejek eteryczny yuzu jest stosowany do łagodzenia nerwowych skurczów żołądka, cellulite, neuralgii, grypy, przeziębień, w okresie rekonwalescencji, problemach skóry powodowanych stresem, starzejącej się skóry, napięć nerwowych, wyczerpania nerwowego, chronicznego zmęczenia i jako ogólnie tonizujący system nerwowy.
(WSB. Opracowanie według tekstu M.Zwiely w publikacjach indyjskiej firmy Ultra International – www.ultranl.com)